Prefixos technic
§158
Le prefixos technic sequente es usate pro modificar substantivos e adjectivos:
a-
= non ..., sin, carente ...; p.ex.
nove formation:
nocive → anocive;
Nota: Le variante an- appare ante
Cf. le synonymos nontechnic in- e non-.
amphi-
1. = ambe, a ambe lateres; p.ex.
2. = circa, circum; p.ex.
nove formation:
nucleo → amphinucleo [Biologia];
ana-
= de novo, repetite; p.ex.
nove formation:
genese → anagenese [Physiologia];
Nota: Cf. le synonymo nontechnic re-.
apo-
1. = via, a distantia le plus remote; p.ex.
nove formation:
trachea → apotracheal;
2. [Chimia] = formate de, habente relation a ...; p.ex.
nove formation:
quinina → apoquinina;
cata-
1. = a basso; p.ex.
nove formation:
phyllo- → cataphyllo [Botanica];
2. = contra; reflectite; p.ex.
nove formation:
acustica → catacustica [Physica];
Nota: Le variante cat- appare ante
dia-
1. = per, a transverso, de latere a latere, trans; p.ex.
nove formation:
nodo → dianodal [Mathematica];
2. = via, a parte; p.ex.
nove formation:
magnetic → diamagnetic;
Nota: Le variante di- appare ante vocales.
Cf. le synonymos nontechnic trans- e per-.
dys-
= mal, non (functionante) ben, defectuosemente, deficientemente; p.ex.
nove formation:
genese → dysgenese: difficultate in reproduction;
Nota: Cf. le synonymo nontechnic mis-.
ecto-
= exterior, externe; p.ex.
nove formationes:
cornea → ectocornea;
Nota: Le variante ect- appare ante vocales.
Cf. le synonymo nontechnic extra-.
en-
= in, a in; p.ex.
nove formation:
derma → endermic [Medicina];
Nota: Le variante em- appare ante
Cf. le synonymo nontechnic in-.
endo-
= interiormente, internemente, intra; p.ex.
nove formation:
phag- → endophage: mangiante co-membros de tribo;
Nota: Le variante end- appare ante vocales.
ento-
= intra, al interior de; p.ex.
nove formation:
ot- → entotic: pertinente al interior del aure;
Nota: Le variante ent- appare ante vocales.
epi-
= super, supra; p.ex.
nove formation:
gastro: abdomine, stomacho → epigastric;
Nota: Le variante ep- appare ante
exo-
= extra, al exterior de; p.ex.
nove formation:
phag- → exophage: practicante cannibalismo foras le tribo;
Nota: Le variante ex- appare ante vocales.
hyper-
= super, supra, trans; ultra; troppo; p.ex.
nove formation:
dimension → hyperdimensional;
Nota: Cf. le synonymo nontechnic super-.
hypo-
1. = in basso, sub, infra; p.ex.
nove formation:
carpo- → hypocarpio;
2. = a un grado plus basse, reducite; aliquanto; p.ex.
nove formation:
esthesia → hypoesthesia;
3. [Chimia] = indicante un grado plus basse de oxydation, o
un position plus basse in un serie de compositos; p.ex.
nove formation:
acide → hypoacide;
Nota: Cf. le synonymo nontechnic sub-.
meta-
1. = post; p.ex.
nove formation:
branchia [Zoologia] → metabranchial;
2. = ultra, transcendente, plus alte; p.ex.
nove formation:
mathematica → metamathematica;
3. = depost, subsequente a; p.ex.
nove formation:
arthritis → metaarthritic;
4. [Chimia] = designante compositos derivate, metameric o similar; p.ex.
nove formation:
gelatina → metagelatina;
Nota: Le variante met- appare ante vocales e
Cf. le synonymos nontechnic trans- e ultra-.
para-
1. = al latere de, preter; p.ex.
nove formation:
centro → paracentral;
2. = mal, defective, false; p.ex.
nove formation:
-phem- → paraphemia;
3. = resimilante; modification de ...; p.ex.
nove formation:
physic → paraphysic;
Nota: Le variante par- appare ante vocales e
peri-
= circa, circum; p.ex.
nove formation:
arteria → periarterial;
Nota: Cf. le synonymo nontechnic circum-.
syn-
= con, insimul; similar; p.ex.
nove formation:
chrono- → synchrone;
Nota: Appare como syl- ante
Cf. le synonymo nontechnic con-.